Opracowanie własne:
W 2021 r. produkcja energii elektrycznej w województwie podkarpackim była na poziomie 4338,7 GWh i był to poziom o 3,7% wyższy od zanotowanego w 2019 r. oraz o 21% wyższy od tego z 2020 r. W kraju w 2021 r. wyprodukowano 179,6 tys. GWh energii elektrycznej i było to o 8,7% więcej niż w 2019 r. i o 12% więcej niż w 2020 r. Pod względem ilości wyprodukowanej energii elektrycznej województwo podkarpackie zajmowało 12. lokatę wśród województw.
Liczba odbiorców energii elektrycznej w gospodarstwach domowych znajdujących się na terenie województwa podkarpackiego wyniosła w 2021 r. 747,8 tys. i w porównaniu z 2019 r. wzrosła o 17,2 tys. odbiorców tj. o 2,3% (w kraju wzrost liczby odbiorców był nieco większy i wyniósł 2,5%).
Zużycie energii elektrycznej w przeliczeniu na 1 mieszkańca wyniosło w 2021 r. na Podkarpaciu 604,1 kWh. Na przestrzeni lat 2019-2020 wartość wskaźnika systematycznie rosła (w 2019 r. było to 593,5 kWh, a w 2020 r. – 607,9 kWh). W 2021 r. nastąpił nieznaczny spadek (o 3,8 kWh). Pod względem wielkości tego wskaźnika Podkarpacie w wymienionych latach znajdowało się na ostatnim miejscu wśród województw.
Mapa. Zużycie energii elektrycznej w gospodarstwach domowych na jednego mieszkańca według województw w 2021 r.
Źródło:
W województwie podkarpackim w 2021 r. moc zainstalowana w elektrowniach wyniosła 2028,8 MW (dalej Megawat) (w kraju 56 tys. MW). W stosunku do 2019 r. moc zwiększyła się o 42% (w Polsce o 15,3%), a w odniesieniu do 2020 r. o 35,5% (w kraju o 8,4%). W przypadku mocy osiągalnej w elektrowniach, jej poziom w województwie w 2021 r. wyniósł 1661,9 MW. W porównaniu z 2019 r. wzrósł o 31,3%. W porównaniu z 2020 zmalał o 7,6%.
W przeliczeniu na 1 mieszkańca potencjał – moc osiągalna w elektrowniach wyniosła w 2021 r. 0,80 kW (dalej kilowat) (w kraju 1,40 kW).
Mapa. Moc osiągalna w elektrowniach w przeliczeniu na jednego mieszkańca według województw w 2021 r.
Źródło:
W Polsce Wschodniej pod względem mocy osiągalnej w elektrowniach w przeliczeniu na 1 mieszkańca województwo podkarpackie zajmowało 2.pozycję.
Wykres. Moc osiągalna w elektrowniach w przeliczeniu na jednego mieszkańca w województwie podkarpackim na tle Polski oraz pozostałych województw Polski Wschodniej w latach w 2015-2018
Źródło: Przegląd regionalny. Województwo podkarpackie 2019, Rzeszów 2020, s.259.
Alternatywę dla tradycyjnych pierwotnych nieodnawialnych nośników energii (paliw kopalnych) stanowią odnawialne źródła energii (OZE). Zasoby OZE uzupełniają się w naturalnych procesach, a to pozwala je traktować jako źródła niewyczerpalne. Pozyskiwanie energii z tych źródeł jest zdecydowanie bardziej przyjazne środowisku naturalnemu w porównaniu do źródeł tradycyjnych (kopalnych). Dzięki wykorzystywaniu OZE w znacznym stopniu zmniejsza się szkodliwe oddziaływanie energetyki na środowisko naturalne, głównie poprzez ograniczenie emisji szkodliwych substancji, zwłaszcza gazów cieplarnianych. Również jedną z najistotniejszych przyczyn powstawania zjawiska smogu są elektrownie węglowe, a także palenie w domowych piecach paliwami niskiej jakości.
OZE to przede wszystkim energia pozyskana z wody, wiatru, promieniowania słonecznego, zasobów geotermalnych, a także energia wytworzona z biopaliw stałych, biogazu i biopaliw ciekłych, czy energia pozyskiwana przez pompy ciepła.
Produkcja energii elektrycznej z odnawialnych nośników energii w województwie podkarpackim wynosiła w 2021 r. 787,9 GWh (dalej Gigawatogodzina) (w kraju 30,5 tys. GWh) i w odniesieniu do 2019 r. wzrosła (o 19,6%), w odniesieniu do 2020 r. wzrosła (o 0,52%).
W przypadku odnawialnych nośników energii, ich udział w produkcji energii elektrycznej w województwie w 2021 r. wyniósł 18,2% (w 2020 r. – 23%), natomiast w Polsce odpowiednio 17% i 17,9%. Pod względem wielkości tego wskaźnika Podkarpacie zajmowało 10. miejsce w kraju.
Na terenie województwa podkarpackiego w produkcji energii elektrycznej z odnawialnych nośników energii największe znaczenie mają elektrownie wodne i na paliwa odnawialne.
Produkcja energii elektrycznej w elektrowniach wodnych i na paliwa odnawialne wyniosła w 2021 r. na Podkarpaciu 759,2 GWh i systematycznie rosła. W 2020 r. osiągnęła poziom 669,6 GWh.
Udział województwa w produkcji energii elektrycznej przez elektrownie wodne i na paliwa odnawialne w porównaniu do produkcji w kraju ogółem wzrasta. W 2019 r. wynosił on 2,9% produkcji krajowej, a w 2021 r. wzrósł do 3,2%. Województwo pod tym względem zajmowało 11. miejsce wśród województw (w 2019 r. była to również 11. lokata).
Mapa. Produkcja energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych według województw w 2021 r.
Źródło:
Jednym z elementów pozyskiwania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii jest fotowoltaika. Na przestrzeni ostatnich lat obserwowany jest w kraju bardzo intensywny rozwój tej technologii. Instalacje słoneczne oraz zestawy fotowoltaiczne zakładane są zarówno przez instytucje i przedsiębiorstwa, jak również przez gospodarstwa domowe.
W ostatnich latach odnotowano bardzo szybki wzrost produkcji energii elektrycznej z ogniw fotowoltaicznych. W 2021 r. wyniosła ona w kraju 3 934,4 GWh i była 5,5 krotnie wyższa w porównaniu z 2019 r. oraz blisko 2-krotnie wyższa w porównaniu z 2020 r. – w którym to roku produkcja wyniosła 1 957,9 GWh. W krajowym pozyskaniu energii ze źródeł odnawialnych udział energii słonecznej wynosił w 2020 r. 1,99% (w 2018 r. – 0,93%).
