Regionalne Obserwatorium Terytorialne - 3.5 Spójność przestrzenna i wzmacnianie funkcji biegunów wzrostu

3.5.1. ROLA BIEGUNÓW WZROSTU W ŚWIADCZENIU USŁUG PUBLICZNYCH ORAZ USŁUG WYŻSZEGO RZĘDU, W SZCZEGÓLNOŚCI POTENCJAŁÓW WYRÓŻNIAJĄCYCH JE W SKALI KRAJOWEJ

Szczególne znaczenie dla rozprzestrzeniania się procesów rozwojowych odgrywają ośrodki subregionalne. Zgodnie z Koncepcją Przestrzennego Zagospodarowania Kraju do ośrodków subregionalnych w województwie podkarpackim należą: Przemyśl, Stalowa Wola, Mielec (miasta powyżej 50 tys. mieszkańców) oraz Krosno i Tarnobrzeg (ośrodki koncentrujące funkcje gospodarcze i społeczne, pełniące w przeszłości funkcje wojewódzkie).

Zgodnie z ekspertyzą Delimitacja Miejskich Obszarów Funkcjonalnych w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podkarpackiego (PBPP w Rzeszowie, 2012 r.):
- MOF Przemyśl obejmuje - miasto Przemyśl, gminy: Krasiczyn, Medyka, Orły, Przemyśl, Żurawica;
- MOF Krosno obejmuje - miasto Krosno, gminy: Chorkówka, Jedlicze, Korczyna, Krościenko Wyżne, Miejsce Piastowe, Wojaszówka;
- MOF Tarnobrzeg obejmuje - miasto Tarnobrzeg, gminy: Baranów Sandomierski, Nowa Dęba, Gorzyce, Grębów;
- MOF Mielec obejmuje - miasto Mielec, gminy: Przecław, Tuszów Narodowy, Mielec-gmina wiejska;
- MOF Stalowa Wola obejmuje - miasto Stalowa Wola, gminy: Pysznica, Zaleszany, Nisko.

Gęstość zaludnienia w MOF ośrodków subregionalnych w 2011 r. na podst. danych GUS wynosiła odpowiednio (w osobach/km2): Krosno – 273, Mielec – 238, Stalowa Wola – 236, Przemyśl – 213, Tarnobrzeg – 170. W 2012 r. gęstość zaludnienia w wymienionych ośrodkach nie zmieniła się. W 2013 r. spadła w Stalowej Woli (do 235 osób) i w Tarnobrzegu (do 169 osób). W 2014 r. gęstość zaludnienia spadła w Przemyślu (do 212 osób), w Stalowej Woli (do 234 osób) i w Tarnobrzegu (do 168 osób).

Ośrodki subregionalne w województwie podkarpackim posiadają swój potencjał i jednocześnie swoją specyfikę w zakresie świadczenia usług publicznych oraz usług wyższego rzędu.

Przemyśl jest ośrodkiem posiadającym predyspozycje do rozwoju usług wyższego rzędu, w tym w szczególności kulturalnych, turystycznych, sportowych i edukacyjnych, w oparciu o istniejące zabytki wysokiej rangi oraz wysoką jakość kapitału ludzkiego.

W niektórych dziedzinach pełni funkcje ośrodka o znaczeniu krajowym, ponadregionalnym i regionalnym, m.in. jako ośrodek wszechstronnej obsługi strefy transgranicznej, m.in. w transporcie drogowym i kolejowym międzynarodowym z przejściem granicznym z Ukrainą i w kontaktach politycznych jako siedziba konsula honorowego Ukrainy.
Przemyśl stanowi atrakcyjne miejsce dla turystów nie tylko ze względu na położenie geograficzne i komunikacyjne, walory krajobrazowo-przyrodnicze i klimatyczne, ale także ze względu na unikalne dziedzictwo historyczne w postaci licznych zabytków kultury materialnej oraz bliskość ciekawych miejsc turystycznych (zespół zamkowo-parkowy w Krasiczynie, zespół klasztorny oo. Franciszkanów w Kalwarii Pacławskiej, cerkiew w Posadzie Rybotyckiej o charakterze obronnym oraz Arboretum i Zakład Fizjografii w Bolestraszycach).

Wartością wyróżniającą Przemyśl spośród innych miast historycznych jest wielokulturowość. Miasto posiada największą liczbę zarejestrowanych obiektów zabytkowych o charakterze sakralnym, świeckim oraz militarnym na terenie województwa podkarpackiego. Obiekty sakralne reprezentowane są przez trzy wiodące wyznania: rzymsko-katolickie, greko-katolickie oraz judaizm.

Do rejestru zabytków nieruchomych województwa podkarpackiego wpisany jest układ urbanistyczny miasta w obrębie wewnętrznego pierścienia fortów Twierdzy Przemyśl.
W obrębie tego układu znajdują się cenne działa architektury m.in. Archikatedra (Kościół katedralny p.w. Św. Jana Chrzciciela), Zamek Kazimierzowski, zespoły klasztorne: oo. Karmelitów, ss. Karmelitanek, oo. Reformatów, ss. Benedyktynek, oo. Franciszkanów, oo. Jezuitów obecnie katedra gr.-katolicka, kościół księży Salezjanów p.w. Św. Józefa, cerkwie: p.w. Narodzenia Bogurodzicy, wieża cerkiewna tzw. wieża Zegarowa, synagogi, unikatowy ze względu na nachylenie rynek wraz z zespołem kamienic przyrynkowych, Park Miejski, zespół pałacowo-parkowy Lubomirskich, zespół dworca kolejowego.

Ponadto, wśród historycznej zabudowy miasta znajduje się wiele cennych historycznie i architektonicznie kamienic, obiektów użyteczności publicznej, budynków mieszkalnych o charakterze willowym (np. osiedle oficerskie na Winnej Górze). Poza tym na stosunkowo niewielkiej przestrzeni zachowały się pozostałości systemów obronnych od XIV wieku po wiek XX. Niezwykle ważnym, zachowanym elementem dziedzictwa kulturowego, znajdującym miejsce w panoramie miasta jest stanowisko archeologiczne, wpisane do rejestru zabytków tzw. Kopiec Tatarski.

Najważniejsze atrakcje turystyczne to m.in. Twierdza Pierścieniowa Przemyśl, ,,Przemyski Park Sportowo-Rekreacyjny” ze stokiem narciarskim, Forteczna Trasa Turystyczna, Wieża Katedralna, Zamek Kazimierzowski, Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej, Muzeum Archidiecezjalne im. Św. Józefa Sebastiana Pelczara (tzw. Psałterzówka), Park Miejski-wzgórze zamkowe, park krajobrazowy, Podziemna Trasa Turystyczna, BWA-Galeria Sztuki Współczesnej.

Warunki naturalne Przemyśla i okolic stwarzają doskonałe warunki uprawiania różnorodnych form turystyki, zwłaszcza kwalifikowanej - pieszej, narciarskiej, rowerowej, kajakowej, konnej oraz wędkowania. Przez Przemyśl przebiega wiele szlaków turystycznych: piesze, samochodowe, rowerowe i wodne oraz ścieżka przyrodniczo-edukacyjna. Przemyśl położony jest w atrakcyjnym turystycznie obszarze: na szlakach międzynarodowej turystyki tranzytowej wschód-zachód, krajowej północ-południe, ponadlokalnej wzdłuż granicy polsko-ukraińskiej, w obszarze Pogórza Przemyskiego.

Przemyśl jest znaczącym ośrodkiem edukacyjnym oraz akademickim. Dopełnieniem jest bogata oferta uczelni wyższych funkcjonujących w mieście. Znajdują się tutaj m.in. Państwowa Wyższa Szkoła Wschodnioeuropejska, Wyższa Szkoła Prawa i Administracji, Wyższa Szkoła Gospodarcza, Wyższe Seminarium Duchowne, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Przemyślu.

Krosno to ośrodek predysponowany do rozwoju usług turystycznych (centrum dziedzictwa szkła) i kulturalnych.
Krosno stanowi znaczący ośrodek przemysłu szklarskiego. Największymi producentami szkła są Krośnieńskie Huty Szkła Krosno S.A., PHUP Part-Glass Studio, Villa Glass Studio, Zakład Zdobienia Szkła Glasmark Sp. z o.o., Firma Decor, Mika-Glass. Ponadto w Krośnie oraz w okolicach funkcjonuje kilkanaście mniejszych firm produkujących i zdobiących wyroby szklane.

W mieście funkcjonuje m.in. Muzeum Podkarpackie, Muzeum Rzemiosła, Regionalne Centrum Kultur Pogranicza, Biuro Wystaw Pogranicza, Biuro Wystaw Artystycznych, Centrum Dziedzictwa Szkła, Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji.

Ważne wydarzenia kulturalne stanowią zachętę do przyjazdu do miasta. W Krośnie organizowane są: Festiwal Kultur Pogranicza Karpackie Klimaty, Krośnieńskie Spotkania Teatralne, Dni Krosna-Miasta Szkła, Krosno Świet(l)Ne Miasto, Krośnieńska Jesień Muzyczna, Międzynarodowe Górskie Zawody Balonowe, Karpackie Biennale Sztuki, Letnie Koncert Organowe.

Miasto Krosno jest interesującym miejscem dla turystów, urzekającym pięknem średniowiecznych kościołów i zabytkowych kamienic usytuowanych głównie w obrębie Rynku. Do najcenniejszych zabytków miasta należy zaliczyć w szczególności krośnieński rynek, wokół którego wznoszą się zabytkowe kamieniczki z charakterystycznymi arkadowymi podcieniami (kamienica ,,wójtowska”, kamienica Portiusa, kamienica curia praetoriana – dwór ratuszowy, kamienica ,,Dom pod zegarem”). Obiekty o dużym znaczeniu regionalnym to również gotycka Bazylika Farna p.w. Trójcy Świętej, Kościół oo. Franciszkanów, barokowy Kościół oo. Kapucynów, drewniany Kościół Św. Wojciecha, dawny Pałac Biskupi (obecnie Muzeum Podkarpackie).

Na terenie Krosna znajdują się trzy parki wpisane do rejestru zabytków. Są to zespół dworsko-parkowy w Polance o pow.4,0 ha, zespół pałacowo-parkowy przy Piastowskiej o pow. 1 882 m2, cmentarz zabytkowy w Krośnie przy ul. Krakowskiej o pow. 24 400 m2. Atrakcje turystyczne stanowią także wyznaczone szlaki: Szlak Dziedzictwa Kulturowego Miasta Krosna, Szlak Architektury Drewnianej, Szlak Świątyń Karpackich, Szlak Naftowy, Transgraniczny Szlak Rowerowy Beskidzkie Muzea, Znakowany Szlak Pieszy.

Krosno jest silnym ośrodkiem edukacyjnym o dobrej bazie oświatowej. I tak np. kształcenie nowoczesnych kadr dla przemysłu i usług zapewniają przede wszystkim uczelnie wyższe: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Krośnie, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Krośnie, Wyższa Szkoła Ekonomii, Turystyki i Nauk Społecznych w Kielcach Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Krośnie.

Tarnobrzeg – ośrodek mający możliwości rozwoju funkcji rekreacyjnych i wykorzystania dużego kapitału ludzkiego do rozwoju usług opartych na wiedzy.
Proces zmian w strukturze gospodarki narodowej (trwający od początku lat 90-tych), zmienił stopniowo strukturę gospodarki miasta z monokultury siarkowej w wielokierunkową, opartą na przedsiębiorstwach prywatnych.

Obecne zagospodarowanie obszaru dawnego wyrobiska siarki stwarza doskonałe możliwości dla rozwoju branży turystycznej oraz do inwestowania w zakresie tworzenia bazy hotelarskiej, gastronomicznej, rekreacyjno-sportowej. Jezioro Tarnobrzeskie staje się nie tylko przedsięwzięciem proekologicznym mającym na celu wykorzystanie wyrobiska pogórniczego, ale również służącym tworzeniu nowych walorów użytkowych na terenach zdegradowanych, zagospodarowaniu przyległych terenów, powstawaniu plaż, kąpielisk, parkingów, małej gastronomii. Powstałe jezioro jest miejscem do uprawiania żeglarstwai innych sportów wodnych. Pod względem wielkości jest drugim
w województwie podkarpackim, po zalewie w Solinie.

Ważne z punktu widzenia rozwoju gospodarczego miasta było utworzenie w 1997 r. Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej EURO-PARK WISŁOSAN.

W marcu 2012 r. miasto rozpoczęło budowę Tarnobrzeskiego Parku Przemysłowo-Technologicznego, zlokalizowanego przy drodze wojewódzkiej nr 723, stanowiącej główną drogę tranzytową miasta. Celem przedsięwzięcia było stworzenie obszaru rozwoju firm, szczególnie w odniesieniu do firm nowych technologii i kooperacji z przedsiębiorstwami Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej EURO-PARK WISŁOSAN.

Rozwój przedsiębiorczości wspierają działające na terenie miasta instytucje otoczenia biznesu, m.in. Tarnobrzeska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A., Oddział Agencji Rozwoju Przemysłu S.A., Tarnobrzeska Izba Przemysłowo-Handlowa, Cech Rzemiosł i Przedsiębiorców.

Kolejnym czynnikiem, który może przyczynić się do rozwoju branży turystycznej w mieście jest zespół pałacowo- parkowy, określany jako Zamek Dzikowski w Tarnobrzegu. Do obiektów o znaczeniu regionalnym należą m.in. Kościół i Klasztor Dominikanów z końca XVII wieku, Kaplica i Klasztor Dominikanek z połowy XIX wieku, Kościół p.w. Św. Marii Magdaleny w Miechocinie z XIV wieku, Kościół p.w. Św. Gertrudy i Św. Michała w Wielowsi z XIX wieku.

W Tarnobrzegu funkcjonuje system placówek oświatowych, na uwagę zasługuje szkolnictwo wyższe.

W 2010 r. w Tarnobrzegu naukę pobierało 2,2 tys. studentów, głównie w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej im. prof. Stanisława Tarnowskiego w Tarnobrzegu, Filii Wyższej Szkoły Handlowej w Kielcach im. B.Markowskiego.

Stalowa Wola i Mielec są ośrodkami posiadającymi możliwości rozwoju usług około biznesowych.

Mielec leży w podregionie tarnobrzeskim, który wg Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową w 2009 r. był w Polsce obszarem o najwyższej atrakcyjności inwestycyjnej, wysokiej atrakcyjności usługowej i przeciętnej atrakcyjności dla działalności zaawansowanych technologii. Funkcjonujące w mieście: Specjalna Strefa Ekonomiczna ,,Euro-Park Mielec”, Mielecki Park Przemysłowy i Inkubator Nowych Technologii ,,In-Tech” oraz system ulg, pozwalają na swobodny rozwój dużych, średnich i małych przedsiębiorstw.

Na terenie Stalowej Woli funkcjonuje Specjalna Strefa Ekonomiczna EURO-PARK WISŁOSAN, stwarzająca szczególnie korzystne warunki dla inwestorów, oferująca udogodnienia ekonomiczne, dostęp do wysoko wykwalifikowanego personelu oraz instytucji edukacyjno-rozwojowych. Przedsiębiorcy inwestujący na terenie miasta mogą liczyć na pomoc instytucji promujących i wspierających działalność gospodarczą. Pomoc swoją oferują w szczególności Regionalna Izba Gospodarcza, Cech Rzemieślników i Przedsiębiorców oraz lokalne stowarzyszenia kupieckie. Wsparciem dla firm jest również Inkubator Technologiczny.

Stalowa Wola zalicza się do ośrodków dobrze rozwiniętych pod względem usług dla przedsiębiorców o zasięgu ponadlokalnym.

Stalowa Wola jest miastem, które może sprzyjać rozwojowi turystyki m.in. ze względu na atrakcyjne środowisko naturalne, dużą powierzchnię zalesionych terenów oraz bogate zbiory zabytków. Stalowa Wola jest pierwszym przystankiem Turystycznego Szlaku Gniazd Rodowych Lubomirskich, wiodącego przez wiele miast regionu. W Stalowej Woli jest również Szlak Architektury Art Déco, prezentujący styl architektoniczny, w jakim było budowane miasto.

Najsłynniejsze stalowowolskie zabytki to m.in. założenie pałacowo-ogrodowe w Stalowej Woli-Charzewicach, oficyna pałacowa w Stalowej Woli-Charzewicach, zespół kościoła parafialnego p.w. Św. Floriana, budynek ,,zamku” Lubomirskich w Stalowej Woli-Rozwadowie, zespół klasztorny Kapucynów w Stalowej Woli-Rozwadowie, zespół kościoła parafialnego p.w. Matki Bożej Szkaplerznej w Stalowej Woli-Rozwadowie.

Również w okolicy miasta zlokalizowanych jest wiele innych atrakcji turystycznych t.j. Muzeum leśnej kolejki wąskotorowej, szlaki turystyczne na terenie Lasów Janowskich (szlak walk partyzanckich, szlak historyczny oraz szlak Porytowe Wzgórze-Momoty), szlak turystyczny pieszy nizinny oraz szlaki rowerowe.
Stalowa Wola posiada dobrze rozwiniętą bazę edukacyjną. W sferze nauki znaczącą rolę pełnią szkoły wyższe, w mieście zlokalizowane są 3 uczelnie wyższe: Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Stalowej Woli Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza, Wydział Zamiejscowy Nauk o Społeczeństwie i Wydział Zamiejscowy Prawa i Nauk o Gospodarce w Stalowej Woli Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego im. Jana Pawła II oraz Wyższa Szkoła Ekonomiczna
w Stalowej Woli.

Wydatki na 1 mieszkańca na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego w miastach subregionalnych w 2011 r. na podstawie danych GUS wyniosły (Polska – gminy miejskie = 100%) odpowiednio (w %):
Krosno – 130,3%
Przemyśl – 134,0%
Mielec – 65,6%
Tarnobrzeg – 106,6%
Stalowa Wola – 77,3%

W 2012 r. w porównaniu do 2011 r. jedynie w Stalowej Woli wzrosła wartość wydatków na 1 mieszkańca na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego (do 87%). W pozostałych miastach subregionalnych województwa podkarpackiego zanotowano spadek. W Krośnie był to spadek do 129,2%, w Przemyślu do 105,2%, w Mielcu do 59,2%, a w Tarnobrzegu do 64,4%.

W 2013 r. spadek (w porównaniu do roku poprzedniego) zanotowano jedynie w Krośnie (do 114,8%). W pozostałych miastach subregionalnych wydatki na kulturęi ochronę dziedzictwa narodowego w przeliczeniu na 1 mieszkańca wzrosły: w Przemyślu do 178,1%, w Tarnobrzegu do 79,5%, a w Mielcu zaledwie do 59,4% i Stalowej Woli zaledwie do 87,2%.

W 2014 r. zmniejszenie wydatków na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego w przeliczeniu na 1 mieszkańca w porównaniu do roku poprzedniego zanotowano w Przemyślu (do 51,6%), w Stalowej Woli (do 80,6%), w Tarnobrzegu (do 61,1%) i w Krośnie (do 101,9%). Jedynie w Mielcu zanotowano niewielki wzrost (do 64%).

3.5.2. POTENCJAŁ GOSPODARCZY BIEGUNÓW WZROSTU WRAZ Z TRENDAMI ROZWOJOWYMI NA OTACZAJĄCE JE OBSZARY FUNKCJONALNE

Na potrzeby aktualizacji Strategii rozwoju województwa wyznaczono w podkarpackiej sieci miejskiej bieguny wzrostu[60].

Na podstawie przeprowadzonej analizy potencjału wzrostowego ośrodków miejskich w regionie, w oparciu o 7 zmiennych, a mianowicie: ludność w wieku produkcyjnym, napływ migracyjny, powierzchnia mieszkań oddanych do użytku, ludność z wyższym wykształceniem, liczba podmiotów gospodarczych, liczba podmiotów gospodarczych w sektorze usług wyższego rzędu oraz przychody największych spółek, w województwie podkarpackim wyodrębniono następujące bieguny wzrostu:
- Rzeszów – Łańcut (biegun o znaczeniu krajowym),
- Krosno,
- Dębica – Ropczyce,
- Przemyśl,
- Mielec,
- Tarnobrzeg – Sandomierz,
- Jarosław – Przeworsk,
- Sanok – Lesko,
- Stalowa Wola.

Mapa 60. Bieguny wzrostu w województwie podkarpackim

3.5.1

Źródło: Charakterystyka systemu osadniczego województwa podkarpackiego z identyfikacją biegunów wzrostu oraz wyróżnieniem obszarów funkcjonalnych na poziomie regionalnym i lokalnym, Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania, Warszawa 2012, s. 46.

Zgodnie z ekspertyzą Delimitacja Miejskich Obszarów Funkcjonalnych w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podkarpackiego (PBPP w Rzeszowie, 2012 r.) miasta subregionalne to:
- Krosno,
- Przemyśl,
- Mielec,
- Stalowa Wola,
- Tarnobrzeg.

Do rozwoju obszarów funkcjonalnych i zwiększenia liczby miejsc pracy oraz polepszenia warunków życia dla mieszkańców sąsiadujących obszarów wiejskich, istotnego znaczenia nabiera wzmacnianie potencjału gospodarczego biegunów wzrostu, w tym ośrodków subregionalnych.

Bieguny wzrostu posiadają następujące potencjały endogeniczne:
Przemyśl – posiada predyspozycje do rozwoju funkcji logistycznych na kierunku wschód-zachód, funkcje handlowe transgraniczne (Ukraina)
Krosno – posiada możliwości wzmocnienia powiązań gospodarczych ze Słowacją oraz wykorzystania potencjału sąsiednich uzdrowisk: Iwonicz-Zdrój, Rymanów. Istotne znaczenie ma również wykorzystanie naturalnych ciążeń grawitacyjnych z miastem Jasło. Podstawa rozwoju miasta Krosna to efektywne wykorzystanie bogatych tradycji, wieloletnich doświadczeń oraz szerokiej bazy infrastrukturalnej w dziedzinie przemysłu szklarskiego, lotniczego i maszynowego
Tarnobrzeg – posiada korzystne położenie na osi silnych relacji ekonomicznych Rzeszów – Warszawa. Docelowo może tworzyć układ multipolarny razem ze Stalową Wolą i Sandomierzem
Stalowa Wola – posiada duży potencjał przemysłowy o możliwościach wdrażania innowacyjności oraz prowadzenia prac B+R. Docelowo może tworzyć układ multipolarny razem z Tarnobrzegiem i Sandomierzem
Mielec – posiada potencjał dla rozwoju przemysłu lotniczego, zaplecze w postaci lokalizacji dużych międzynarodowych przedsiębiorstw prowadzących badania i wdrażających innowacje. Docelowo może tworzyć układ multipolarny z biegunem wzrostu Dębica-Ropczyce
duopol Dębica-Ropczyce – posiada dobrą dostępność komunikacyjną w układzie wschód-zachód umożliwiająca rozwój usług transportowych. Docelowo może tworzyć układ multipolarny z Mielcem
duopol Jarosław-Przeworsk – posiada predyspozycje do pełnienia funkcji kulturalnych oraz powiązań gospodarczych z Ukrainą
duopol Sanok-Lesko – posiada potencjał z w zakresie obsługi ruchu turystycznego Bieszczad. Docelowo może tworzyć układ multipolarny z Ustrzykami Dolnymi
Lubaczów – potencjalny biegun wzrostu, może obsługiwać północno-wschodnią część województwa.

Na podstawie danych z GUS w 2011 r. podmioty wpisane do rejestru REGON na 10 tys. ludności w miastach subregionalnych w stosunku do średniej w województwie stanowiły najwięcej dla Krosna - 1,60, dla Tarnobrzega - 1,43, Stalowej Woli - 1,35, Mielca - 1,34, zaś dla Przemyśla zaledwie - 1,28. W 2012 r. wartość tego wskaźnika wzrosła dla Przemyśla (do 1,29), Mielca (do 1,35). Dla jednego miasta subregionalnego (Krosna) nie zmieniła się i wyniosła 1,6. Dla pozostałych dwóch miast wartość tego wskaźnika nieznacznie wzrosła: dla Przemyśla do 1,29, dla Mielca do 1,35.

W 2013 r. we wszystkich miastach subregionalnych zanotowano spadek liczby podmiotów wpisanych do rejestru REGON na 10 tys. ludności w stosunku do średniej w województwie w porównaniu z rokiem 2012. Wartość tego wskaźnika wyniosła: w Krośnie 1,58, w Przemyślu 1,28, w Mielcu 1,34, w Stalowej Woli 1,30, w Tarnobrzegu 1,39.

Rok 2014 przyniósł kolejny spadek wartości tego wskaźnika, z wyjątkiem Mielca w którym utrzymany został poziom z 2013 r. (1,34). W tym roku podmioty wpisane do rejestru REGON na 10 tys. ludności w stosunku do średniej w województwie stanowiły w Krośnie 1,56, w Przemyślu 1,27, w Stalowej Woli 1,29, a w Tarnobrzegu 1,34.

Wśród miast subregionalnych województwa podkarpackiego udział pracujących w przemyśle i budownictwie był najwyższy w Mielcu (blisko 60%) i w Stalowej Woli (blisko 54%), przy średniej w województwie wynoszącej prawie 40%. Najwyższym udziałem pracujących w handlu, transporcie, gastronomii, informacji i komunikacji, w ogólnej liczbie pracujących, wśród miast subregionalnych charakteryzowały się w 2011 r. Krosno (27,3%) i Przemyśl (25,5%) Największy udział pracujących w pozostałych usługach występował w Przemyślu (45,2%).

Wykres 192. Udział pracujących w przemyśle i budownictwie, handlu, transporcie, gastronomii, informacji i komunikacji oraz w pozostałych usługach w ogólnej liczbie pracujących w miastach subregionalnych w 2011 r. (%)

3.5.2